تاثیر استرس بر قاعدگی زنان
سایت اینجا زنونس در این قسمت مطلبی را در رابطه با تاثیر استرس بر قاعدگی زنان برای شما تهیه کرده است. با ما در بخش روانشناسی اینجا زنونس همراه باشید.
استرس یکی از مقوله های مهمی است که بر همه ی جوانب زندگی و سلامتی تاثیرگذار است. استرس چه از نوع عاطفی و چه از نوع روانی میتواند عوارض فیزیکی در پی داشته باشد. یکی از این عوارض که برای خانم ها بسیار مشکل ساز است تاثیر منفی آن بر قاعدگی است. در این متن ما به ارائه ی توضیحاتی و همچنین یک سری راهکار های پیشنهادی در این زمینه پرداخته ایم.
هورمون کورتیزول
وقتی بدن پر از هورمونهای تنشی ( هورمون استرس)، مانند کورتیزول میشود، اگر دائم تحت فشار عصبی باشید، حتی ورزش، مراقبه و … هم کارآمد نخواهد بود و کورتیزول همچنان در سطح بالا باقی میماند و در این زمان کورتیزول از سلولهای عصبی، ماهیچهای و استخوانها برای تولید انرژی استفاده میکند. میزان بالای کورتیزول منجر به افزایش وزن، خستگی، عصبانیت و احتمالاً پوکی استخوان میشود.
اگر فشار عصبی برای مدت طولانی ادامه یابد، غدد فوق کلیه خسته میشوند و هورمونهای تنشی (کورتیزول) افت میکنند. همان طور که میزان بالای کورتیزول خوب نیست، میزان کم آن نیز عوارض در پی دارد. افرادی که میزان کورتیزول خون شان پایین است، تمایل زیاد به شیرینی دارند، دچار افزایش وزن، حساسیت، تپش قلب، بی خوابی، افسردگی، خستگی، اشکال در حافظه، ناتوانی در تمرکز، یائسگی زودرس و ناراحتیهای عادت ماهیانه و … میشوند.
وقتی هورمون تنشی از غده فوق کلیه به مدت طولانی ترشح شوند، این غدد خسته شده و باید استراحت کنند؛ وگرنه دچار افسردگی میشوند و بیماریهایی مثل افسردگی، ورم، ضعف سیستم ایمنی و … بروز میکند.
تاثیر استرس بر عقب افتادن قاعدگی
این تاثیرات عبارتند از:
۱) تاخیر در تخمکگذاری
هنگام رخ دادن استرس در مرحله فولیکولار که مرحله پیش از تخمکگذاری است، بدن ممکن است هورمونها را در زمان مناسب آزاد نکند که نتیجه آن تاخیر در تخمکگذاری خواهد بود.
۲) چرخه قاعدگی طولانیتر
اثر ثانویه تاخیر در تخمکگذاری، داشتن چرخههای طولانیتر است.
۳) نداشتن تخمکگذاری
استرس میتواند منجر به قطع کامل تخمکگذاری شود، بهطوریکه یک زن چرخه anovulatory را تجربه میکند، چرخهای که در آن هیچ تخمدانی تخمکی را آزاد نمیکند؛ اما زن همچنان مانند دوران پریودی خونریزی دارد.
۴) مرحله لوتئال کوتاهتر
طول مرحله پس از تخمکگذاری یا مرحله لوتئال، معمولاً سازگارتر از مرحله فولیکولار است. وقتی استرس بعد از تخمکگذاری رخ میدهد، مرحله لوتئال را (که معمولاً بین ۱۲ تا ۱۶ روز است) کوتاهتر میکند و باعث میشود دوران قاعدگی زودتر از زمان پیشبینیشده آغاز شود.
۵) پریودهای نامنظم
در موارد شدیدتر، استرس باعث میشود زن، یک یا چند مورد از چرخههای قاعدگیاش را از دست بدهد. زنی که سهچرخه از قاعدگیاش از دست رفته باشد، ممکن است دچار آمنوره هیپوتالاموس باشد؛ آمنوره به معنای توقف قاعدگی است. بهطور خلاصه، هنگامیکه بدن تحت تأثیر استرس قرار دارد هورمونهایی را که برای تولیدمثل موردنیاز هستند آزاد نمیکند.
لکه بینی
خونریزی بین دو دوره ی قاعدگی که لکه بینی نامیده میشود مشکلی رایج در میان زنان است. به گفته ی متخصاصان زنان کمی خونریزی قبل از قاعدگی نگران کننده نیست، اما لکه بینی مداوم ممکن است نشانه یک مشکل جدی باشد. اگر لکه بینی، ۳ یا ۴ روز قبل از عادت ماهانه و یا یک هفته پس از آن اتفاق بیفتد، نشان دهنده یک چرخه قاعدگی غیرمعمول است.
استرس و فشار جسمی و روحی ممکن است سبب شوند که مغز فرمان آغاز چرخه قاعدگی را صادر نکند. این امر میتواند موجب لکه بینی در نیمه اول چرخه قاعدگی شود. کاهش میزان پروژسترون که نتیجه تخمک گذاری ناقص است موجب لکه بینی در نیمه دوم چرخه قاعدگی می شود.
راه های کاهش تاثیر استرس بر عقب افتادن قاعدگی
استرس امتحانات، استرس خانوادگی یا از دست دادن عزیزی، استرس های کاری، مسافرت به منطقه جدید و تغییرات اقلیمی و آب و هوایی با تأثیر بر هورمونهای مغز و تأثیر بر روی هورمونهای قاعدگی، باعث قطع یا عقبافتادگی قاعدگی میشود.
*حتما مطالعه فرمایید: راهکار هایی برای کاهش و کنترل استرس
تغییرات اقلیمی
در مورد تغییر اقلیمی میتوان به بدن فرصت داد تا بتواند خود را تطبیق دهد، بنابراین نیاز به درمان خاصی نیست.
مراجعه به متخصصان
اگر استرس در حد طبیعی باشد نیاز به درمان نیست و با فرصت دادن میتوان آن را حل کرد، اما اگر استرس در حد زیادی باشد ممکن است نیاز به مشورت با گروههای رواندرمانی یا روانشناسی باشد و داروهای ضداسترس استفاده کنند یا مشاوره بگیرند و بتوانند بر استرس خود غلبه کنند و بدن بتواند سیکل قاعدگی منظمی داشته باشد. استفاده از داروهای ضد استرس و ضد اضطراب میتوانند مقطعی در درمان استرس به فرد کمک کنند ولی این داروها نیز همانند بقیه داروهای شیمیایی عوارض مخصوص به خود را داشته و چندان توصیه نمیشود مگر در درمانهایی که توسط پزشک متخصص انجام پذیرد.
حمام آرامشبخش
یکی از راههای جلوگیری از استرس این است که هفتهای ۳ بار حمام آرامشبخشی را که با نمکهای اپسوم ( نمک حمام ) و روغنهای ضروری همراه است تجربه کنید. استفاده از چنین حمامی همچنین موجب میشود لذتهای شما در زندگی افزایش یابد.
تنظیم و متعادل کردن رژیم غذایی
بسیار مهم است که در کل ماه رژیم متعادل و سالمی داشته باشید. برخی از غذاها مانع از کاهش تاثیر استرس بر عقب افتادن قاعدگی میشوند؛ غذاهایی مانند:
آناناس و پاپایا
آناناس و پاپایا میوههای شناختهشدهای برای پریودهای نامنظم هستند. بروملین موجود در آناناس و پاپایا باعث ریزش دیواره رحم میشود که میتواند مشکلات انسداد پریودی را حل کند.
دارچین
همچنین مصرف نصف قاشق چایخوری دارچین (مخلوط شده در آبلیموی گرم همراه با عسل یا یک لیوان شیر) اثر مشابهی را بر جای میگذارد. مطالعات متعدد نشان داده که دارچین به تنظیم میزان انسولین کمک کرده که این امر به نوبه خود میتواند باعث کاهش استرس، تنظیم تخمکگذاری و داشتن عادتهای ماهیانه منظم شود.
چای سبز
شما همچنین می توانید با نوشیدن یک فنجان چای سبز استرس خود را کاهش دهید. چای سبز حاوی آمینو اسید ال تیانین (L-Theanine) است که تولید امواج مغزی آلفا را در مغز افزایش می دهد و این امواج به نوبه خود منجر به کاهش استرس، افزایش آرامش، بهبود تمرکز و هوشیاری ذهنی می شود. به علاوه این اسید آمینه نقش مهمی را در تولید گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) که یک انتقال دهنده عصبی است و باعث ریلکس شدن انسان می شود، ایفا می نماید.
دمنوش بابونه
بابونه گیاهی بسیار موثر برای کاهش استرس می باشد. ماهیت آرام بخش و تسکین دهنده آن به عنوان یک مسکن بر روی سیستم عصبی مرکزی عمل می کند. بابونه به شل شدن عضلات، رفع اضطراب و خواب بهتر کمک می کند. برای مبارزه با استرس شما می توانید روزانه ۴ فنجان از دمنوش بابونه بنوشید.
مراقبت از خود
حمام داغ بگیرید یا یک بطری آب گرم یا کیسه آب گرم را روی شکم خود قرار داده و فعالیت آرامی داشته باشید. کتاب یا مجلهای را مطالعه کنید، به پادکستی گوشداده یا فیلم موردعلاقه خود را تماشا کنید.
لپ تاب و گوشی خود را خاموش کرده و آرام باشید و از خودتان مراقبت کنید (حتی اگر این امر نیم ساعت طول بکشد). اگر ساعتهای کاری طولانی داشته باشید و یا تمام روز را مطالعه کنید، حتی ۵ یا ده دقیقه استراحت بهدوراز محیطهای تنشزا، به شما کمک میکند تا آرامش داشته باشید.